Toen ik mijn eerste WordPress site in de lucht had was ik uiteraard de koning te rijk. Ook het toenmalige standaardthema, TwentyTen, voldeed prima voor mijn eerste live ervaringen met WordPress.

Zodra je echter een beetje bekend raakt met WordPress, ga je vanzelf hogere eisen stellen. Bijvoorbeeld aan de presentatie van je teksten en media. Maar ook aan de mate waarin je het thema eenvoudig kunt aanpassen aan jouw wensen. Je wilt dan andere mogelijkheden onderzoeken. Maar waar ga je dan zoeken?

Vanuit financieel oogpunt kun je thema’s onderbrengen in drie verschillende categorieën:

• gratis
• gesponsord
• premium

In dit bericht gaan we deze stuk voor stuk nader bekijken.

Gratis Thema’s

Wie is er niet dol op gratis hebbedingetjes? Dat geldt uiteraard ook voor WordPress thema’s. Je kunt een dergelijk thema over het algemeen direct downloaden. Een betaling is sowieso niet vereist. Soms wel een registratie. Deze thema’s worden ontwikkeld en gratis ter beschikking gesteld door hobbyisten, webprogrammeurs in opleiding en leveranciers van premium thema’s.

Maar laat de term hobbyisten je niet misleiden. Hieronder bevinden zich namelijk ook liefhebbers van WordPress die hun dagelijks brood verdienen met programmeren. Hun motivatie is vaak gewoon voor de lol, bij wijze van bijscholing, of voor het versterken van hun autoriteit.

Als je Google laat zoeken op “gratis wordpress thema” of “free wordpress theme”, dan krijg meer dan voldoende resultaten voorgeschoteld. Daar onder bevinden zich berichten van bloggers, maar ook themabanken annex de Theme Directory van WordPress. Deze laatste is zonder meer het meest voor de hand liggende startpunt voor gratis WordPress thema’s.

Op het moment dat ik dit bericht schrijf vind je daar ruim 2.000 gratis thema’s. Bovendien zijn deze thema’s getest en veilig bevonden. In een eerder artikel beschrijf ik hoe je in deze databank kunt zoeken.

Gesponsorde Thema’s

Leveranciers van gesponsorde thema’s bieden deze niet zonder reden gratis aan. Zij hebben daarmee een bepaald doel voor ogen. Niet altijd om jou een plezier te doen. Het kan zijn dat hun thema een freemium is.

Een freemium is een gratis product, dat echter alleen beschikt over de meest elementaire eigenschappen. Wil je meer opties dan het gratis thema te bieden heeft, dan kun je upgraden naar de premium variant. Op zich is er niets mis met deze strategie. Een strategie trouwens ook door leveranciers van plugins wordt gevolgd.

Daarnaast zijn er ook themaleveranciers die thema’s gratis aanbieden, omdat zij hun inkomen verdienen met opbrengsten uit advertenties of betaalde links. Persoonlijk ben ik hier geen voorstander van. Als ik een thema gebruik wil ik daar ook de volledige controle over hebben.

Het wordt nog een graadje erger op het moment dat leveranciers van gratis thema’s – en plugins – deze producten gebruiken voor bijvoorbeeld zogenaamde Black Hat SEO. Bij deze vorm van search engine optimization probeert men zoekmachines, zoals die van Google en Bing, te misleiden. Onder andere door het integreren van backlinks.

Backlinks zijn hyperlinks die terugwijzen naar de site van de themaleverancier of een klant van een leverancier die – al dan niet bewust – kiest voor dubieuze SEO praktijken. Wees hier alert op, want Google is het ook. Websites die op dergelijke praktijken worden betrapt, worden zonder pardon bestraft met een duikeling in de zoekresultaten.

In deze orde bevinden zich ook shops waar je thema’s gratis kunt downloaden omdat deze zijn voorzien van advertenties. Ben je tevreden over het thema, dan kun je vaak voor een schappelijk bedrag van bijvoorbeeld $19,95 upgraden naar de advertentievrije versie van het thema. Zelf heb ik dergelijke thema’s ook geprobeerd.

Toen ik echter op een gegeven moment een thema terugzette naar de standaardinstellingen kwamen de advertentie ook weer tevoorschijn. Mijn conclusie was dus dat de advertenties ook in de betaalde versie waren verwerkt. Weliswaar niet direct zichtbaar, maar wel degelijk aanwezig. Vanaf dat moment heb ik dergelijke thema’s nooit meer gebruikt.

Twijfel je aan de kwaliteit van het thema, of de reputatie van de leverancier, dan vind je in de WordPress Plugin Directory gereedschap waarmee de kwaliteit van thema’s kunt testen. Twee populaire plugins zijn Theme Authenticity Checker (TAC).en Theme-Check.

TAC scant thema’s op de aanwezigheid van verborgen links en malware, terwijl Theme-Check beoordeelt in hoeverre een thema beantwoordt aan de richtlijnen voor thema’s zoals die zijn gedefinieerd door WordPress.org.

Premium Thema’s

Tenslotte zijn er nog de premium thema’s; WordPress thema’s met een prijskaartje. Maar waarom zou je betalen voor een thema als er zoveel gratis thema’s voorhanden zijn? Nou, als je een gratis thema hebt gevonden waar je tevreden over bent, dan is dat uiteraard prima. Op basis van mijn ervaringen met gratis en gesponsorde thema’s, geef ik de voorkeur aan premium thema’s. En wel om vier redenen:

Ontwerp

Het ontwerp van veel gratis thema’s is in mijn ogen eenvoudiger, terwijl de ontwerpen van premium thema’s vaak wat geraffineerder zijn. Ik ben me er van bewust dat dit een generaliserende opmerking is. Bovendien valt over smaak niet te twisten.

Functionaliteit

Premium thema’s beschikken over het algemeen over een grote functionaliteit. Hiermee bedoel ik dat zij meer configuratiemogelijkheden bieden via de thema opties en dus flexibeler zijn.

Veiligheid

Leveranciers van premium thema’s is veel gelegen aan hun reputatie, waardoor zij continue blijven werken aan veiligheid en betrouwbaarheid van hun producten. Als een nieuwe versie van WordPress aanpassen vereist aan het thema, dan zijn die vaak gelijk met die nieuwe versie beschikbaar.

Ondersteuning

Het prijskaartje van een premium thema geeft je niet alleen recht op ongelimiteerd gebruik, maar ook op ondersteuning door de leverancier, bij sommigen voor een jaar, bij de meesten nog steeds levenslang. In het geval van gratis thema’s ben je aangewezen op de vrijwillige medewerking via fora en blogs.

Zeker als je professioneel blogt of zakelijk afhankelijk bent van een website, dan is een premium thema zeker het overwegen waard. Oké, gratis natuurlijk altijd wel leuk. Maar zo hoog zijn premium thema’s nu ook weer niet geprijsd. Voor minder dan $50, pak hem beet € 37, heb je al een premium thema met levenslange support. Wat is jouw uurtarief?

Naast premium thema’s zijn er ook nog de zogenaamde theme frameworks. Deze oplossingen vragen een iets hogere investering, maar bieden ook meer mogelijkheden. Met een theme framework kun je, zonder programmeren, je eigen thema maken. Gewoon met kiezen en klikken – of slepen. De eerlijkheid gebied mij te vermelden dat de leercurve van theme frameworks wel wat langer is dan die van kant-en-klare thema’s.

Voor een eerste verkenning van premium leveranciers biedt de pagina met Commercially Supported GPL Themes.van WordPress.org een uitstekend begin. Deze lijst omvat op dit moment ruim veertig leveranciers van premium thema’s.

Vind je dit een beetje te veel van het goede, dan wil ik je graag attenderen op mijn lijstje met persoonlijke favorieten:

• Elegant Themes
• Gabfire Themes
• Obox Themes
• Organic Themes
• Photocrati
• StudioPress
• Templatic
• Themify
• WooThemes
• WPZOOM

Voor de goede orde wil ik je erop wijzen dat de thema’s van StudioPress en Themedy in feite kindthema’s van het Genesis Framework zijn. Net zoals het Magazine Pro thema dat op deze site wordt gebruikt. Een introductie van het Genesis Framework vind je op mijn blog Wilwebs.

De thema’s van de hierboven genoemde leveranciers neem ik graag onder de loep. Op ThemingWP publiceer ik mijn bevindingen. Deze week wordt review nummer 500 geopenbaard. De reden om met WPReviewLab te starten was mijn ervaring dat een demo van een thema niet zo heel veel zegt over de functionaliteit van het thema. Met WPReviewLab wil ik juist op het vlak van functionaliteit mijn steentje bijdragen. Heb je vragen over een bepaald thema, schroom niet en laat het me weten.

Na mijn exercities met gratis en gesponsorde thema’s heb ik trouwens ook volop gestoeid met thema’s van ThemeForest. ThemeForest is feitelijk geen leverancier, maar een marktplaats. Een marktplaats is een podium waar zelfstandig opererende thema-auteurs hun waar te koop aanbieden. Over het algemeen zijn ook deze thema’s van een goede kwaliteit. Mijn grootste bezwaar met betrekking tot de thema’s op ThemeForest is dat je een dergelijk thema maar op één site mag gebruiken.

De GPL

Geef daarom, als het even kan, bij de aanschaf van een WordPress thema de voorkeur aan thema’s met een GPL licentie. GPL staat voor GNU Public License. Thema’s met GPL kennen namelijk geen restricties ten aanzien van het gebruik.

De GPL geeft je de volgende rechten:

• de vrijheid om het thema te gebruiken voor elk doel (vrijheid 0).
• de vrijheid om de manier waarop het thema werkt te bestuderen, en om het aan te passen aan je behoeften. De beschikbaarheid van de broncode (source code) is hiervoor noodzakelijk (vrijheid 1).
• de vrijheid om het thema te verspreiden, zodat je je naasten kan helpen (vrijheid 2).
• de vrijheid om het programma te verbeteren en daarna te verspreiden, zodat de hele gemeenschap er voordeel uit kan halen. Hiervoor is beschikbaarheid van de broncode eveneens noodzakelijk (vrijheid 3).

Dankzij de GPL zijn programma’s zoals WordPress, de Apache webserver, PHP en MySQL – kortom alles wat je nodig hebt voor een WordPress website – zo’n succes.

Thema’s Testen

Zelf installeer ik nooit een thema direct op een website die al publiekelijk toegankelijk is. Eerst test ik thema’s en plugins op een lokale webserver. Niet zo zeer omdat ik de kwaliteit niet vertrouw, maar omdat ik eerst wil weten hoe ik bepaalde zaken voor elkaar kan krijgen met dat thema. Net als bij topsporters is het een goede zaak als je eerst het materiaal leert kennen voordat je het gebruikt in een wedstrijd. Heb je nog geen lokale webserver? Dan wil ik je graag verwijzen naar een lokale webserver in vier eenvoudige stappen.